[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ/TRANSLATION: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΚΙΡΓΚΕΝΗΣ/STAVROS GIRGENIS]
DÜRER: INNSBRUCK, 1495
I had often, cowled in the slumberous heavy air,
Closed my inanimate lids to find it real,
As I knew it would be, the colourful spires
And painted roofs, the high snows glimpsed at the back,
All reversed in the quiet reflecting waters —
Not knowing then that Dürer perceived it too.
Now I find that once more I have shrunk
To an interloper, robber of dead men’s dream,
I had read in books that art is not easy
But no one warned that the mind repeats
In its ignorance the vision of others. I am still
the black swan of trespass on alien waters.
Closed my inanimate lids to find it real,
As I knew it would be, the colourful spires
And painted roofs, the high snows glimpsed at the back,
All reversed in the quiet reflecting waters —
Not knowing then that Dürer perceived it too.
Now I find that once more I have shrunk
To an interloper, robber of dead men’s dream,
I had read in books that art is not easy
But no one warned that the mind repeats
In its ignorance the vision of others. I am still
the black swan of trespass on alien waters.
ΝΤΙΡΕΡ: ΙΝΣΜΠΡΟΥΚ, 1495
Είχα συχνά, τυλιγμένος στον βαρύ υπναλέο αέρα,
κλείσει τα άψυχα βλέφαρά μου για να το βρω αληθινό,
όπως ήξερα ότι θα ήταν: τα πολύχρωμα καμπαναριά
και τις ζωγραφισμένες στέγες, τα ψηλά χιόνια ιδωμένα φευγαλέα στο βάθος,
όλα ανεστραμμένα στα ήσυχα ανακλώντα ύδατα-
δεν γνώριζα τότε ότι ο Ντίρερ το συνέλαβε επίσης.
Τώρα βρίσκω πως για μια ακόμη φορά έχω συρρικνωθεί
σ’ έναν παρείσακτο, ληστή του ονείρου των νεκρών.
Είχα διαβάσει σε βιβλία ότι η τέχνη δεν είν’ εύκολη
αλλά κανένας δεν προειδοποίησε πως το μυαλό επαναλαμβάνει
στην άγνοιά του τ’ όραμα άλλων. Είμαι ακόμα
ο μαύρος κύκνος της παραβίασης ξένων υδάτων.
I have avoided your wide English eyes:
But now I am whirled in their vortex.
My blood becomes a Damaged Man
Most like your Albion;
And I must go with stone feet
Down the staircase of flesh
To where in a shuddering embrace
My toppling opposites commit
The obscene, the unforgivable rape.
One moment of daylight let me have
Like a white arm thrust
Out of the dark and self-denying wave
And in the one moment I
Shall irremediably attest
How (though with sobs, and torn cries bleeding)
My white swan of quietness lies
Sanctified on my black swan’s breast.
But now I am whirled in their vortex.
My blood becomes a Damaged Man
Most like your Albion;
And I must go with stone feet
Down the staircase of flesh
To where in a shuddering embrace
My toppling opposites commit
The obscene, the unforgivable rape.
One moment of daylight let me have
Like a white arm thrust
Out of the dark and self-denying wave
And in the one moment I
Shall irremediably attest
How (though with sobs, and torn cries bleeding)
My white swan of quietness lies
Sanctified on my black swan’s breast.
ΓΛΥΚΕ ΓΟΥΙΛΙΑΜ
Έχω αποφύγει τα πλατιά αγγλικά σου μάτια:
μα τώρα στροβιλίζομαι στη δίνη τους.
Το αίμα μου γίνεται ένας Κατεστραμμένος Άνθρωπος
πιότερο όπως η Αλβιών σου.
Και πρέπει να κατέλθω με πέτρινα πόδια
τη σκάλα της σάρκας
ως εκεί που σε μια τρομώδη αγκαλιά
τα αναποδογυρισμένα αντίθετά μου διαπράττουν
τον πρόστυχο, τον ασυγχώρητο το βιασμό.
Μία στιγμή φωτός ημέρας άσε με να ’χω
όπως ένας λευκός βραχίονας ωθεί
έξω από το σκοτεινό και αυτοαναιρούμενο κύμα-
και στη μία στιγμή εγώ
θα βεβαιώσω ανεπανόρθωτα
πώς (αν και με λυγμούς και σχισμένες κραυγές να αιμορραγούν)
ο λευκός μου κύκνος της γαλήνης κείται
στο στήθος του μαύρου κύκνου μου καθαγιασμένος.
The swung torch scatters seeds
In the umbelliferous dark
And a frog makes guttural comment
On the naked and trespassing
Nymph of the lake.
The symbols were evident,
Though on park-gates
The iron birds looked disapproval
With rusty invidious beaks.
Among the water-lilies
A splash — white foam in the dark!
And you lay sobbing then
Upon my trembling intuitive arm.
In the umbelliferous dark
And a frog makes guttural comment
On the naked and trespassing
Nymph of the lake.
The symbols were evident,
Though on park-gates
The iron birds looked disapproval
With rusty invidious beaks.
Among the water-lilies
A splash — white foam in the dark!
And you lay sobbing then
Upon my trembling intuitive arm.
ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΚΟΜΜΑΤΙ
στο ομπρελοφόρο σκοτάδι
κι ένας βάτραχος σχολιάζει με λαρυγγισμούς
τη γυμνή και αμαρτάνουσα
Νύμφη της λίμνης.
Τα σύμβολα ήταν εμφανή,
αν και στις πύλες του πάρκου,
τα σιδερένια πουλιά κοιτούσαν αποδοκιμαστικά
με σκουριασμένα φθονερά ράμφη.
Ανάμεσα στα νούφαρα
ένας παφλασμός -λευκός αφρός στο σκοτάδι!
Κι εσύ πλάγιαζες τότε με αναφιλητά
επάνω στον τρεμάμενο διαισθητικό μου βραχίονα.
PALINODE
There are ribald interventions
Like spurious seals upon
A Chinese landscape-roll
Or tangents to the rainbow.
We have known these declensions,
Have winked when Hyperion
Was transmuted to a troll.
We dubbed it a sideshow.
Now we find, too late
That these distractions were clues
To a transposed version
Of our too rigid state.
It is an ancient forgotten ruse
And a natural diversion.
Wiser now, but dissident,
I snap off your wrist
Like a stalk that entangles
And make my adieu.
Remember, in any event,
I was a haphazard amorist
Caught on the unlikely angles
Of an awkward arrangement. Weren’t you?
Like spurious seals upon
A Chinese landscape-roll
Or tangents to the rainbow.
We have known these declensions,
Have winked when Hyperion
Was transmuted to a troll.
We dubbed it a sideshow.
Now we find, too late
That these distractions were clues
To a transposed version
Of our too rigid state.
It is an ancient forgotten ruse
And a natural diversion.
Wiser now, but dissident,
I snap off your wrist
Like a stalk that entangles
And make my adieu.
Remember, in any event,
I was a haphazard amorist
Caught on the unlikely angles
Of an awkward arrangement. Weren’t you?
ΠΑΛΙΝΩΔΙΑ
Υπάρχουν άσεμνες παρεμβάσεις
σαν ψεύτικες φώκιες πάνω
σ’ ένα κινεζικό ρολό τοπίου
ή εφαπτομένες στο ουράνιο τόξο.
Έχουμε γνωρίσει αυτές τις αποκλίσεις,
ξυπνήσαμε όταν ο Υπερίων
μετασχηματίστηκε σε τρολ.
Το ονομάσαμε αντιπερισπασμό.
Τώρα ανακαλύπτουμε πολύ αργά
ότι αυτές οι παρεκκλίσεις ήταν ενδείξεις
για μια μετατοπισμένη εκδοχή
της πολύ άκαμπτης κατάστασής μας.
Πρόκειται για μια αρχαία ξεχασμένη απάτη
και για μία φυσική εκτροπή.
Σοφότερος τώρα, αλλά αντιφρονών,
σπάζω τον καρπό σου
σαν βλαστάρι που τυλίγει
και κάνω τον αποχαιρετισμό μου.
Θυμήσου, σε κάθε περίπτωση,
ότι ήμουν ένας τυχαίος εραστής
που πιάστηκε στις απρόοπτες γωνίες
ενός αδέξιου διακανονισμού. Εσύ δεν ήσουν;
PERSPECTIVE LOVESONG
It was a night when the planets
Were wreathed in dying garlands.
It seemed we had substituted
The abattoirs for the guillotine.
I shall not forget how you invented
Then, the conventions of faithfulness.
It seemed that we were submerged
Under a reef of coral to tantalize
The wise-grinning shark. The waters flashed
With Blue Angels and Moorish Idols.
And if I mistook your dark hair for weed
Was it not floating upon my tides?
I have remembered the chiaroscuro
Of your naked breasts and loins.
For you were wholly an admonition
That said: “From bright to dark
Is a brief longing. To hasten is now
To delay.” But I could not obey.
Princess, you lived in Princess St.,
Where the urchins pick their nose in the sun
With the left hand. You thought
That paying the price would give you admission
To the sad autumn of my Valhalla.But I, too, invented faithfulness
Were wreathed in dying garlands.
It seemed we had substituted
The abattoirs for the guillotine.
I shall not forget how you invented
Then, the conventions of faithfulness.
It seemed that we were submerged
Under a reef of coral to tantalize
The wise-grinning shark. The waters flashed
With Blue Angels and Moorish Idols.
And if I mistook your dark hair for weed
Was it not floating upon my tides?
I have remembered the chiaroscuro
Of your naked breasts and loins.
For you were wholly an admonition
That said: “From bright to dark
Is a brief longing. To hasten is now
To delay.” But I could not obey.
Princess, you lived in Princess St.,
Where the urchins pick their nose in the sun
With the left hand. You thought
That paying the price would give you admission
To the sad autumn of my Valhalla.But I, too, invented faithfulness
ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΟ ΕΡΩΤΟΤΡΑΓΟΥΔΟ
Ήταν μια νύχτα που οι πλανήτες
ήταν πλεγμένοι σε θνήσκοντα στεφάνια.
Έμοιαζε να έχουμε αντικαταστήσει
τις λαιμητόμους με τα σφαγεία.
Δεν θα ξεχάσω πώς επινόησες
τότε τις συμβάσεις της αφοσίωσης.
Έμοιαζε να έχουμε βυθιστεί
κάτω από ένα ύφαλο από κοράλλια ώστε να προκαλέσουμε
τον καρχαρία που σοφά χαμογελούσε. Τα ύδατα άστραφταν
με Μπλε Δράκους και Μαυριτανικά Είδωλα.***
Κι αν λάθεψα για φύκια τα σκοτεινά μαλλιά σου,
δεν επέπλεαν στις παλίρροιές μου;
Θυμάμαι τις φωτοσκιάσεις
των γυμνών μαστών και των λαγόνων σου.
Γιατί ολόκληρη ήσουν μια παραίνεση
που έλεγε: «από το φωτεινό στο σκοτεινό
είναι μια σύντομη λαχτάρα. Το να σπεύδεις είναι τώρα
να καθυστερείς». Μα δεν μπορούσα να υπακούσω.
Πριγκίπισσα, έζησες στην οδό Πριγκίπισσας,
όπου οι αχινοί πιάνουν τη μύτη τους στον ήλιο
με το αριστερό χέρι. Σκέφτηκες
πως το να πληρώσεις το αντίτιμο θα σου προσέφερε αποδοχή
στο θλιβερό φθινόπωρο της Βαλχάλλα μου.
Όμως κι εγώ επίσης επινόησα την αφοσίωση.
***Στο πρωτότυπο Blue Angels και Moorish Idols. Τα πρώτα είναι είδος γαστρόποδου και τα δεύτερα είδος περκόμορφου ψαριού.
BAROQUE EXTERIOR
When the hysterical vision strikes
The façade of an era it manifests
Its insidious relations.
The windowed eyes gleam with terror
The twin balconies are breasts
And at the efflux of a period’s error
Is a carved malicious portico.
Everyman arrests
His motives in these anthropoid erections.
Momentarily we awake —
Even as lately through wide eyes I saw
The promise of a new architecture
Of more sensitive pride, and I cursed
For the first time my own obliteration.
What Inigo had built I perceived
In a dream of recognition,
And for nights afterwards struggled
Helpless against the choking
Sands of time in my throat.
The façade of an era it manifests
Its insidious relations.
The windowed eyes gleam with terror
The twin balconies are breasts
And at the efflux of a period’s error
Is a carved malicious portico.
Everyman arrests
His motives in these anthropoid erections.
Momentarily we awake —
Even as lately through wide eyes I saw
The promise of a new architecture
Of more sensitive pride, and I cursed
For the first time my own obliteration.
What Inigo had built I perceived
In a dream of recognition,
And for nights afterwards struggled
Helpless against the choking
Sands of time in my throat.
ΜΠΑΡΟΚ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Όταν το υστερικό όραμα χτυπά
την πρόσοψη μιας εποχής, αποκαλύπτει
τις ύπουλες σχέσεις της.
Τα παράθυρα-μάτια λάμπουν με τρόμο,
τα δίδυμα μπαλκόνια είναι στήθη
και στην εκροή του σφάλματος μιας περιόδου
υπάρχει μια σκαλιστή κακόβουλη στοά.
Ο καθένας συλλαμβάνει
τα κίνητρά του σ’ αυτές τις ανθρωποειδείς στύσεις.
Στιγμιαία ξυπνάμε -
ακόμη και πρόσφατα μέσα από πλατιά μάτια είδα
την υπόσχεση μιας νέας αρχιτεκτονικής
με πιο ευαίσθητη υπερηφάνεια. Και καταράστηκα
για πρώτη φορά τον δικό μου αφανισμό.
Αυτό που είχε χτίσει ο Ίνιγκο*** το αντιλήφθηκα
σε όνειρο αναγνώρισης
και για νύχτες μετά αγωνίστηκα
αβοήθητος ενάντια στην πνιγηρή
άμμο του χρόνου στο λαιμό μου.
***Αναφορά στον Inigo Jones (1573-1652), τον πρώτο σημαντικό Άγγλο αρχιτέκτονα των πρώιμων Νεοτέρων Χρόνων.
COLLOQUY WITH JOHN KEATS
I have been bitter with you, my brother,
Remembering that saying of Lenin when the shadow
Was already on his face: “The emotions are not skilled workers.”
Yet we are as the double almond concealed in one shell.
I have mistrusted your apodictic strength
Saying always: Yet why did you not finish Hyperion?
But now I have learned not to curtail
What was in you the valency of speech
The bond of molecular utterance.
I have arranged the interstellar zodiac
With flowers on the Goat’s horn, and curious
Markings on the back of the Crab. I have lain
With the Lion, not with the Virgin, and become
He that discovers meanings.
Now in your honour Keats, I spin
The loaded Zodiac with my left hand
As the man at the fair revolves
His coloured deceitful board. Together
We lean over that whirl of
Beasts flowers images and men
Until it stops . . . Look! my number is up!
Like you I sought at first for Beauty
And then, in disgust, returned
As did you to the locus of sensation
And not till then did my voice build crenellated towers
Of an enteric substance in the air.
Then first I learned to speak clear; then through my turrets
Pealed that Great Bourdon which men have ignored.
Remembering that saying of Lenin when the shadow
Was already on his face: “The emotions are not skilled workers.”
Yet we are as the double almond concealed in one shell.
I have mistrusted your apodictic strength
Saying always: Yet why did you not finish Hyperion?
But now I have learned not to curtail
What was in you the valency of speech
The bond of molecular utterance.
I have arranged the interstellar zodiac
With flowers on the Goat’s horn, and curious
Markings on the back of the Crab. I have lain
With the Lion, not with the Virgin, and become
He that discovers meanings.
Now in your honour Keats, I spin
The loaded Zodiac with my left hand
As the man at the fair revolves
His coloured deceitful board. Together
We lean over that whirl of
Beasts flowers images and men
Until it stops . . . Look! my number is up!
Like you I sought at first for Beauty
And then, in disgust, returned
As did you to the locus of sensation
And not till then did my voice build crenellated towers
Of an enteric substance in the air.
Then first I learned to speak clear; then through my turrets
Pealed that Great Bourdon which men have ignored.
Coda
We have lived as ectoplasm
The hand that would clutch
Our substance finds that his rude touch
Runs through him a frightful spasm
And hurls him back against the opposite wall.
The hand that would clutch
Our substance finds that his rude touch
Runs through him a frightful spasm
And hurls him back against the opposite wall.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΝ ΚΗΤΣ
Υπήρξα πικρός απέναντί σου, αδελφέ μου,
ενθυμούμενος εκείνο το ρητό του Λένιν όταν η σκιά
ήταν ήδη στο πρόσωπό του: «Τα συναισθήματα δεν είναι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι».
Ωστόσο είμαστε σαν το διπλό αμύγδαλο που κρύβεται σε ένα κέλυφος.
Ήμουνα δύσπιστος απέναντι στην αποδεικτική σου δύναμή
λέγοντας πάντα: «κι όμως, γιατί δεν ολοκλήρωσες τον Υπερίωνα;»
Αλλά τώρα έχω μάθει να μην περιορίζω
αυτό που ήταν μέσα σου το σθένος του λόγου,
ο δεσμός της μοριακής έκφρασης.
Έχω στολίσει τον διαστρικό ζωδιακό
με άνθη στο κέρατο της Αιγός και περίεργα
σημεία στα νώτα του Καρκίνου. Έχω ξαπλώσει
με τον Λέοντα, όχι με την Παρθένο, και έγινα
αυτός που ανακαλύπτει νοήματα.
Τώρα προς τιμήν σου Κητς, στριφογυρίζω
τον φορτωμένο Ζωδιακό με το αριστερό μου χέρι
όπως ο άντρας στο πανηγύρι περιστρέφει
τον χρωματιστό, απατηλό πίνακά του. Μαζί
σκύβουμε πάνω από το στροβιλισμό των
θηρίων, λουλουδιών, εικόνων και ανθρώπων
μέχρι να σταματήσει. . . Κοίτα! Ο αριθμός μου είναι επάνω!
Όπως κι εσύ, έψαξα πρώτα για την Ομορφιά
κι ύστερα, αηδιασμένος, επέστρεψα
όπως κι εσύ στον τόπο της αίσθησης:
μόνο τότε η φωνή μου έφτιαξε πύργους με πολεμίστρες
από μια εντερική ουσία στον αέρα.
Τότε έμαθα για πρώτη φορά να μιλώ καθαρά. Τότε μέσα από τους πυργίσκους μου
έκρουσα αυτή τη Μεγάλη Χαμηλή Νότα που οι άνθρωποι έχουν αγνοήσει.
Έξοδος
Έχουμε ζήσει ως εκτόπλασμα,
το χέρι που θα άδραχνε
την ουσία μας διαπιστώνει ότι το αγενές του άγγιγμα
διαδίδει εντός του έναν τρομερό σπασμό
και τον εκτοξεύει πίσω ενάντια στον απέναντι τοίχο.
Επίμετρο για τον Ern Malley (1918-1943)
Τον Οκτώβριο του 1943 οι ποιητές James McAuley και Harold Stewart, στη Μελβούρνη, μέσα σε μια μέρα δημιούργησαν 17 ποιήματα που υποτίθεται ότι ήταν γραμμένα από έναν μηχανικό αυτοκινήτων, τον Ern Malley, ο οποίος είχε πεθάνει από αυτοάνοση πάθηση σε ηλικία 25 χρόνων (1918-1943). Τα ποιήματα του Malley «ανακαλύφθηκαν» από την εξίσου φανταστική αδελφή του Ethel, η οποία τα έστειλε στον συντάκτη του μοντερνιστικού περιοδικού Angry Penguins, τον 22χρονο Max Harris. Τυπώθηκαν στο τεύχος του φθινοπώρου του 1944 με τον τίτλο The Darkening Ecliptic. Το συγκεκριμένο περιοδικό έγινε στόχος, επειδή προωθούσε την πολύ μοντέρνα ποίηση, την οποία απεχθανόταν το δίδυμο των ποιητών. Οι τελευταίοι ήταν οπαδοί του πρώιμου μοντερνισμού, πριν από την Έρημη Χώρα του Έλιοτ, την οποία θεωρούσαν ασυνάρτητη μάζα στίχων. Οι McAuley και ο Stewart χρησιμοποίησαν ένα λεξικό, τα Άπαντα του Σαίξπηρ, ένα εγχειρίδιο ομοιοκαταληξίας, ένα βιβλίο με ρητά και μια αναφορά για τον έλεγχο των κουνουπιών κατά την αποστράγγιση βάλτων. Στην Έρημη Χώρα ο Έλιοτ είχε χρησιμοποιήσει την τεχνική της συρραφής τμημάτων ποιημάτων, καθημερινού λόγου και φράσεων άλλων συγγραφέων, αλλά ο Ern Malley έφτασε αυτήν την τεχνική σε ακραίο σημείο.
Μερικές φορές υποστηρίζεται ότι η φάρσα του Ern Malley ήταν μια οπισθοδρόμηση για το νεωτεριστικό κίνημα στην αυστραλιανή ποίηση, καθυστερώντας την άφιξη του μοντερνισμού για μια γενιά. Από τη δεκαετία του 1970, όμως, τα ποιήματα του Ern Malley, αν και γνωστά ως φάρσα, εγκωμιάζονται ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα σουρεαλιστικής ποίησης από ποιητές και κριτικούς σε όλο τον αγγλόφωνο κόσμο. Κάποιοι κριτικοί θεωρούν ότι ο McAuley και ο Stewart ξεπέρασαν τον εαυτό τους στη δημιουργία των ποιημάτων του Ern Malley. Σήμερα τα ποιήματα του Ern Malley διακρίνονται περισσότερο από εκείνα των δημιουργών του και η υπόθεση έχει εμπνεύσει έργα μεγάλων αυστραλιανών συγγραφέων και καλλιτεχνών. Έχουν υπάρξει τουλάχιστον 20 εκδόσεις της συλλογής The Darkening Ecliptic, στην Αυστραλία, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Λυών, στο Κιότο, στη Νέα Υόρκη, στο Λος Άντζελες και αλλού, με μια κανονικότητα που θα προκαλούσε το φθόνο κάθε πραγματικού Αυστραλού ποιητή.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου