Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

H AΝΑΜΕΝΟΜέΝΗ

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Dorothy Mullock, CUPID AND PSYCHE, 1914

την Ιουνίου 18, 2017

Λήψη συνδέσμου
Facebook
X
Pinterest
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Άλλες εφαρμογές

Dorothy Mullock

Λήψη συνδέσμου
Facebook
X
Pinterest
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Άλλες εφαρμογές

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Έκτωρ: η ετυμολογία του ονόματος

Το όνομα Ἕκτωρ , που απαντά ήδη στη Γραμμική Β΄ μαζί με το παράγωγο ἑκτόριος , ετυμολογείται συνήθως από τον συνδυασμό της ρίζας του ρήματος ἔχω και την κατάληξη -τωρ που δηλώνει το πρόσωπο που ενεργεί, συνεπώς «αυτός που έχει, αυτός που κρατά». Ωστόσο το όνομα μπορεί να είναι στην πραγματικότητα όχι παράγωγο, αλλά σύνθετο και να προέρχεται από την απλοποίηση ενός πρόδρομου τύπου *Ἐχέ-κτωρ κατά το επίσης ομηρικό Πολύκτωρ. Πβ. Για ανάλογα σύνθετα ἐχέθυμος, ἐχέμυθος, ἐχέφρων (« αυτός που έχει φρένας , ο μυαλωμένος»). Σ’ αυτή την περίπτωση το συνθετικό -κτωρ θα συνδεόταν με το κτέρας (= δώρο) και το όνομα –σε μεταφραστική αναλογία προς το ἐχέφρων- θα σήμαινε «αυτός που έχει δώρα», Ἐχέδωρος. Τότε και το Πολύκτωρ θα ισοδυναμούσε νοηματικά με το Πολύδωρος, «αυτός που έχει πολλά δώρα» (όχι «αυτός που κάνει πολλά δώρα»).

1ος ορφικός ύμνος στην Εκάτη

(Remedios Varo, Luz Emergente ) Της Εκάτης [1] Την Εκάτη δοξάζω, τη θεά των δρόμων, των τρίστρατων, την εράσμια, την ουράνια και χθόνια και ενάλια, την κροκόπεπλη, την ταφική, που βακχεύει με τις ψυχές των νεκρών, την κόρη του Πέρση, φίλη της μοναξιάς, που αγάλλεται με τα ελάφια, νυχτερινή, θεά των σκύλων, ακατάβλητη βασίλισσα, που αναγγέλλεται με τον θόρυβο των άγριων ζώων, άζωστη, που έχει όψη απροσμάχητη, ταυροπόλο, κλειδούχο άνασσα όλου του κόσμου, ηγεμονική, νύμφη, κουροτρόφο, που συχνάζει στα βουνά . Ικετεύω την κόρη να παρευρεθεί στις όσιες τελετές ευμενής απέναντι στον βουκόλο για να χαίρεται πάντοτε στην καρδιά του. [2] Εἰνοδίαν Ἑκάτην κλήιζω͵ τριοδῖτιν͵ ἐραννήν͵ οὐρανίαν χθονίαν τε καὶ εἰναλίαν͵ κροκόπεπλον͵ τυμβιδίαν͵ ψυχαῖς νεκύων μέτα βακχεύουσαν͵ Περσείαν͵ φιλέρημον͵ ἀγαλλομένην ἐλάφοισι͵ νυκτερίαν͵ σκυλακῖτιν͵ ἀμαιμάκετον βασίλειαν͵ θηρόβρομον͵ ἄζωστον͵ ἀπρόσμαχον εἶδος ἔχουσα...

Έρεβος και ζόφος: ετυμολογική προσέγγιση

Η λέξη ἔρεβος δηλώνει το σκότος του Κάτω Κόσμου και προέρχεται από ρίζα * hregw -, που δήλωνε γενικά το σκοτάδι, με την προσθήκη της κατάληξης των δευτερόκλιτων ουσιαστικών -ος > * hregwos . Το αρχικό λαρυγγικό τράπηκε σε ε- πιθανότατα από επίδραση του -ε- που ακολουθεί, ενώ το χειλοϋπερωικό - gw - τράπηκε σε -β- μπροστά από στρογγυλό οπίσθιο φωνήεν (πβ. πόλος < qwolos , αλλά τέλος < qwelos ). [1] Συνοπτικά: hregwos > ἔρε gw ος > ἔρεβος. Η πρώτη φωνητική εξέλιξη ήταν προ-μυκηναϊκή, ενώ η τελευταία εξέλιξη ήταν μετα-μυκηναϊκή. [2] Από παραλλαγή της ίδιας ρίζας, αλλά με διαφορετική φωνητική εξέλιξη προέρχεται η λέξη ὄρφνη , που δηλώνει το σκοτάδι και τη νύχτα (από * horgwhna > orgwhna > orphna > ὄρφνα/ὄρφνη). [3]

Το μυστήριο της πινακίδας του Δισπηλιού

Η πινακίδα του Δισπηλιού ήρθε στο φως κατά την επανάληψη των ανασκαφών από τον καθηγητή Χουρμουζιάδη στον ομώνυμο λιμναίο οικισμό το 1992 μετά από διακοπή 60 χρόνων. Η πινακίδα είναι ξύλινη και χρονολογείται στα 5260 π.Χ. Λόγω του υλικού της έχει υποστεί φθορά από την παραμονή της επί χιλιετίες στη λάσπη, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορούμε να διακρίνουμε πάνω της μια σειρά από χαράγματα. Η πινακίδα του Δισπηλιού Η ανακάλυψη της πινακίδας και η παλαιότητά της έθεσαν αμέσως επί τάπητος το ερώτημα αν τα χαράγματα είναι τυχαίες γραμμές ή αποτελούν αρχαίο δείγμα γραφής, παλιότερο από αυτό των Αιγυπτίων και των Σουμερίων. Σε περίπτωση που απαντήσουμε καταφατικά στο ερώτημα, προκύπτουν άλλα: υπάρχουν παρόμοια ευρήματα; Τι τύπος γραφής εκπροσωπείται στην πινακίδα; Ποια είναι η γλώσσα που κρύβεται πίσω από τα σημάδια; Για να απαντήσουμε, θα πρέπει να δούμε το θέμα σε ευρύτερο πλαίσιο: το εύρημα στο Δισπηλιό δεν είναι μεμονωμένο, ούτε μοναδικό στην Ευρώπη. Παρόμοιου τύπο...

Υποθέσεις για τη γλώσσα των κατοίκων της Τροίας

Ένα από τα αναπάντητα ερωτήματα της ιστορίας είναι η γλώσσα που μιλούσαν οι κάτοικοι της Τροίας. Γενικά έχουν γίνει τρεις υποθέσεις: 1) Οι κάτοικοι της Τροίας μιλούσαν την Ελληνική. Η υπόθεση αυτή στηρίζεται βασικά στο επιχείρημα ότι οι Τρώες μιλούν Ελληνικά στον Όμηρο. Το επιχείρημα, ωστόσο, δεν ευσταθεί, επειδή αγνοεί μια βασική σύμβαση της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας που ισχύει από την ένδοξη αρχή της ως το ένδοξο τέλος της: όλοι οι ξένοι στα έργα των Ελλήνων συγγραφέων μιλούν άπταιστα την Ελληνική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι Πέρσες του Αισχύλου. Δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας πρωταγωνιστής σ’ αυτό το έργο. Όλα τα ομιλούντα πρόσωπα είναι Πέρσες, αλλά η γλώσσα που μιλούν είναι η Ελληνική, ενώ ακόμη και οι θεοί τους οποίους επικαλούνται είναι οι ελληνικοί θεοί. Ο Αισχύλος, όπως και πολύ πριν από αυτόν ο Όμηρος, έγραφαν για ένα ελληνικό κοινό και θα ήταν πραγματικά κωμικό αν έβαζαν τους ξένους πρωταγωνιστές να μιλούν στη γλώσσα τους. Φανταστείτε όταν συγκρούοντα...

O Ορφέας ως αρνητής του Διόνυσου

Μια ενδιαφέρουσα εκδοχή του μύθου του Ορφέα διασώζει ο Ερατοσθένης στους λεγόμενους Καταστερισμούς (κεφ. 24): διὰ δὲ τὴν γυναῖκα εἰς Ἅιδου καταβὰς καὶ ἰδὼν τὰ ἐκεῖ οἷα ἦν, τὸν μὲν Διόνυσον οὐκ ἔτι ἐτίμα͵ ὑφ΄ οὗ ἦν δεδοξασμένος͵ τὸν δὲ ῞Ηλιον μέγιστον τῶν θεῶν ἐνόμισεν͵ ὃν καὶ Ἀπόλλωνα προσηγόρευσεν· ἐπεγειρόμενός τε τὴν νύκτα κατὰ τὴν ἑωθινὴν ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ καλούμενον Πάγγαιον ἀνιὼν προσέμενε τὰς ἀνατολάς͵ ἵνα ἴδῃ τὸν ῞Ηλιον πρῶτον· ὅθεν ὁ Διόνυσος ὀργισθεὶς αὐτῷ ἔπεμψε τὰς Βασσαρίδας͵ ὥς φησιν Αἰσχύλος ὁ τῶν τραγῳδιῶν ποιητής· αἳ διέσπασαν αὐτὸν καὶ τὰ μέλη ἔρριψαν χωρὶς ἕκαστον· αἱ δὲ Μοῦσαι συναγαγοῦσαι ἔθαψαν ἐπὶ τοῖς καλουμένοις Λειβήθροις. «(Ο Ορφέας), αφού κατέβηκε στον Άδη για χάρη της γυναίκας του και είδε πώς είχαν τα πράγματα εκεί, δεν τιμούσε πια τον Διόνυσο, χάρη στον οποίο είχε αποκτήσει δόξα, αλλά θεώρησε ως μέγιστο των θεών τον Ήλιο, τον οποίο αποκάλεσε και Απόλλωνα. Σηκωνόταν μέσα στη νύχτα και κατά το πρωί ανέβαινε στο βουνό που λέγεται Παγγαίο και πε...

11 ΕΙΔΗ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΥΣΗΣ

Lycope rdum pe r l a tum Λυκόπερδο το μαργαριτοφόρο (κοινά: φούσκες, αλεπουπορδές) Μανιτάρι σχεδόν σφαιρικό ή αχλαδόμορφο, που κάνει τnv εμφάνισή τoυ, συνήθως σε πυκνές ομάδες, στα δάση και τα λιβάδια μετά τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές. Αρχικά, η επιφάνειά τou είναι λευκή και διακοσμείται με προεξοχές σαν μικρά μαργαριτάρια, από όπου και τo όνομά του. Με την ωρίμανση η επιδερμίδα τoυ γίνεται λεία και τo χρώμα του κίτρινο καφετί. Η λευκή σάρκα τoυ μετατρέπεται σε μια πυκνή καφετιά μάζα μικροσκοπικών σπορίων, που ελευθερώνονται σαν σύννεφο σκόνης από μια μικρή οπή, μόλις οι πρώτες σταγόνες βροχής πέσουν πάνω στο μανιτάρι. Είναι εδώδιμα και σχετικά εύγευστα, αλλά μόνον όταν είναι νεαρά και n σάρκα τoυς λευκή. Boletus e du lis Βωλίτης ο εδώδιμος (κοινά: βασιλομανίταρα, βασιλικούλες) Οι βωλίτες είναι μανιτάρια τoυ δάσους που έχουν πόρους αντί για ελάσματα στ η ν κάτω επιφάνεια τoυ πίλου τους. Είναι συνήθως σαρκώδη και μεγάλα μανιτάρια με όμορφα χρώματα και πολλά είδη...

Ο πετεινός και η κότα στην αρχαία Ελλάδα

Gallus Gallinaceus . Ἀλέκτωρ = ο πετεινός (ποιητική λέξη στην αττική διάλεκτο, αλλά η συνήθης λέξη εκτός Αττικής και στη μεταγενέστερη Ελληνική). Η λέξη ἀλεκτρυών χρησιμοποιείται τόσο για τον κόκορα όσο και για την κότα (αν και η λέξη ὄρνις συχνά την αντικαθιστά για την κότα, μερικές φορές μαζί με προσδιοριστικά επίθετα όπως «οικιακή» ή «θηλυκή»). Ἀλεκτορίς = κότα (για πρώτη φορά στον Αριστοτέλη) και ἀλεκτοριδεύς = κοτόπουλο.

Η ετυμολογία της λέξης αριστερός (και το όνομα της Αριάδνης)

Η λέξη ἀριστερός συνδέεται από τους γλωσσολόγους με τη λέξη ἄριστος . Το πρόσφυμα -τερος διατηρεί εδώ την πρωταρχική του αντιθετική σημασία (= αυτός που είναι στα αριστερά σε αντίθεση με αυτόν που είναι στα δεξιά -πβ. δεξιτερός = δεξιός, ὀρέστερος = ο ορεινός σε αντίθεση με τον πεδινό). Η λέξη επομένως σχηματίστηκε προτού το πρόσφυμα αποκτήσει την κυρίως συγκριτική σημασία που έχει στα «ομαλά» συγκριτικά (όπως π.χ. σεμνός, σεμνότερος ). Η αρχική σημασία του αριστερός, συνεπώς, ήταν «άριστος». Η τοπική σημασία προήλθε από την μαντική τέχνη ως ευφημισμός : οι οιωνοί που έρχονταν από τα αριστερά θεωρούνταν δυσοίωνοι και η λέξη αριστερός χρησιμοποιήθηκε με ευφημιστικό τρόπο (= «αυτός που έρχεται από την καλή μεριά». Πβ. και την εξίσου ευφημιστική χρήση του επιθέτου εὐώνυμος , «αυτός που έχει καλό όνομα», = αριστερός). Με τη σειρά της η λέξη ἄριστος περιέχει το υπερθετικό πρόσφυμα -ιστος και αποτελεί υπερθετικό βαθμό του συγκριτικού ἀρείων (καλύτερος). Στην ίδια ομάδα λέξ...

Μια νυχτερινή επίκληση στην Εκάτη

Το χωρίο που ακολουθεί προέρχεται από έναν μίμο του Σώφρονος, ο οποίος φαίνεται να επηρέασε και το ποίημα του Θεόκριτου για την Σιμαίθα ( Φαρμακεύτρια ), αλλά και το ποίημα του Βεργίλιου για την Αμαρυλλίδα. Ομιλητής σε αυτό το απόσπασμα είναι κατά πάσα πιθανότητα μια γυναίκα, η οποία τελεί κάποια ιεροτελεστία για την Εκάτη και δίνει γενικές οδηγίες σε ένα πλήθος ανθρώπων και ειδικές οδηγίες σε κάποιον βοηθό που πρέπει επίσης να είναι γυναίκα. Οι παριστάμενοι φαίνεται να είναι και άνδρες και γυναίκες, αλλά η τελετή γίνεται για χάρη ορισμένων από τις γυναίκες, προκειμένου να τις απαλλάξει από κάποιες κακόβουλες παρουσίες ή κάποιο μάγεμα. Όσο μπορούμε να κρίνουμε η τελετή έχει ως σκοπό να καλέσει και όχι να διώξει την Εκάτη, αλλά, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των φαντασμάτων, μπορεί η αρχική επίκληση να αποτελεί το προοίμιο για μια αποτροπαϊκή συνέχεια. Θυμόμαστε εδώ και τον δεισιδαίμονα χαρακτήρα του Θεόφραστου, ο οποίος κάνει διαρκώς καθαρμούς στο σπίτι του, επειδή πιστε...

Από το Blogger