Η ετυμολογία της λέξης αριστερός (και το όνομα της Αριάδνης)

Η λέξη ἀριστερός συνδέεται από τους γλωσσολόγους με τη λέξη ἄριστος. Το πρόσφυμα -τερος διατηρεί εδώ την πρωταρχική του αντιθετική σημασία (= αυτός που είναι στα αριστερά σε αντίθεση με αυτόν που είναι στα δεξιά -πβ. δεξιτερός = δεξιός, ὀρέστερος = ο ορεινός σε αντίθεση με τον πεδινό). Η λέξη επομένως σχηματίστηκε προτού το πρόσφυμα αποκτήσει την κυρίως συγκριτική σημασία που έχει στα «ομαλά» συγκριτικά (όπως π.χ. σεμνός, σεμνότερος). Η αρχική σημασία του αριστερός, συνεπώς, ήταν «άριστος». Η τοπική σημασία προήλθε από την μαντική τέχνη ως ευφημισμός: οι οιωνοί που έρχονταν από τα αριστερά θεωρούνταν δυσοίωνοι και η λέξη αριστερός χρησιμοποιήθηκε με ευφημιστικό τρόπο (= «αυτός που έρχεται από την καλή μεριά». Πβ. και την εξίσου ευφημιστική χρήση του επιθέτου εὐώνυμος, «αυτός που έχει καλό όνομα», = αριστερός).  

Με τη σειρά της η λέξη ἄριστος περιέχει το υπερθετικό πρόσφυμα -ιστος και αποτελεί υπερθετικό βαθμό του συγκριτικού ἀρείων (καλύτερος). Στην ίδια ομάδα λέξεων ανήκει και το πρόσφυμα ἀρι- (καλά, πολύ) που εμφανίζεται μόνο ως πρώτο συνθετικό λέξεων (π.χ. ἀρίζηλος, ἀριπρεπής, ἀρίγνωτος και ίσως Άριάδνη, αν ισχύει η πληροφορία του Ησύχιου ότι ἀδνός = ἀγνός στην κρητική διάλεκτο, άρα Αριάδνη = η πολύ αγνή). Όλες οι παραπάνω λέξεις σχετίζονται με το ρήμα ἀραρίσκω (συνταιριάζω με τον κατάλληλο τρόπο), το οποίο σχηματίστηκε από τον αναδιπλασιασμό της ρίζας αρ- (ενεστωτικός αναδιπλασιασμός). Η ρίζα έχει την πρωταρχική σημασία «ταιριαστός, κατάλληλος».