Οι ιδιότητες του ελαφοκερατίτη λίθου σύμφωνα με τον Ορφέα (Λιθικά 244 κ.εξ.)

Δώσε βάση κι έχοντας θαυμαστό κέρατο ελαφιού

πλησίαζε τους αθάνατους·[1] διότι ο νους των ουράνιων

χαμογελά, όταν βλέπουν περίτεχνο έργο της φύσης.

Μοιάζει με κέρατο σαν αυτά που φυτρώνουν

απ’ το κεφάλι μακρόποδου ελαφιού. Δε φυτρώνει βέβαια

πέτρα στον κρόταφο, όμως είναι κι αυτό λίθος ισχυρός.

Δε θα γνωρίσεις ποτέ αν αυτό είναι κέρατο ή λίθος,

προτού ψηλαφώντας να βρεις πως είναι πέτρα αληθινή.

Πάντοτε πυκνή κόμη πάνω στο κεφάλι θα βάζει ο λίθος,

ακόμη κι αν είσαι φαλακρός· διότι, αν τον τρίψεις

στο λάδι κι αλείφεις τους κροτάφους σου καθημερινά

γύρω στο βρέγμα σου θ’ ανθήσουν πυκνές τρίχες.[2]

Αν κάποιος άντρας ρωμαλέος κόρη πρωτόγαμη

σε κλίνη οδηγήσει, ας φέρει μάρτυρα της τέρψης του

τον λίθο αυτό· με άρρηκτη ομόνοια και τους δυο

για πάντα ως τα έσχατα γηρατειά θα τους κρατά.

---

[1] Ο ελαφοκερατίτης είναι λίθος που μιμείται στη μορφή τα κέρατα του ελαφιού. Μπορεί να πρόκειται για απολίθωμα ή για φυσικό σχηματισμό του οποίου το σχήμα οφείλεται στην τύχη. Πβ. το ψευδοαριστοτελικό Περί θαυμ. ακουσμ. 835b, τὰς ἐν Ἠπείρῳ ἐλάφους κατορύττειν φασὶ τὸ δεξιὸν κέρας͵ ὅταν ἀποβάλωσι͵ καὶ εἶναι πρὸς πολλὰ χρήσιμον.  

[2] Βρέγμα είναι το μέρος του κρανίου πάνω από το μέτωπο. Το κέρας του ελαφιού όντως χρησιμοποιούνταν στην ιατρική (Πλίνιος, ΝΗ 28.178). Κατά τον Αιλιανό, Π. ζ. ιδ. 9.20 (πβ. Καλπούρνιος ο Σικελός, Buc. 5.86-94) απόδιωχνε τα φίδια.