H AΝΑΜΕΝΟΜέΝΗ

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

ΑΡΧΑΙΑ ΡΗΤΑ 26

την Οκτωβρίου 03, 2015

Λήψη συνδέσμου
Facebook
X
Pinterest
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Άλλες εφαρμογές

ΑΡΧΑΙΑ ΡΗΤΑ

Λήψη συνδέσμου
Facebook
X
Pinterest
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Άλλες εφαρμογές

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Έκτωρ: η ετυμολογία του ονόματος

Το όνομα Ἕκτωρ , που απαντά ήδη στη Γραμμική Β΄ μαζί με το παράγωγο ἑκτόριος , ετυμολογείται συνήθως από τον συνδυασμό της ρίζας του ρήματος ἔχω και την κατάληξη -τωρ που δηλώνει το πρόσωπο που ενεργεί, συνεπώς «αυτός που έχει, αυτός που κρατά». Ωστόσο το όνομα μπορεί να είναι στην πραγματικότητα όχι παράγωγο, αλλά σύνθετο και να προέρχεται από την απλοποίηση ενός πρόδρομου τύπου *Ἐχέ-κτωρ κατά το επίσης ομηρικό Πολύκτωρ. Πβ. Για ανάλογα σύνθετα ἐχέθυμος, ἐχέμυθος, ἐχέφρων (« αυτός που έχει φρένας , ο μυαλωμένος»). Σ’ αυτή την περίπτωση το συνθετικό -κτωρ θα συνδεόταν με το κτέρας (= δώρο) και το όνομα –σε μεταφραστική αναλογία προς το ἐχέφρων- θα σήμαινε «αυτός που έχει δώρα», Ἐχέδωρος. Τότε και το Πολύκτωρ θα ισοδυναμούσε νοηματικά με το Πολύδωρος, «αυτός που έχει πολλά δώρα» (όχι «αυτός που κάνει πολλά δώρα»).

1ος ορφικός ύμνος στην Εκάτη

(Remedios Varo, Luz Emergente ) Της Εκάτης [1] Την Εκάτη δοξάζω, τη θεά των δρόμων, των τρίστρατων, την εράσμια, την ουράνια και χθόνια και ενάλια, την κροκόπεπλη, την ταφική, που βακχεύει με τις ψυχές των νεκρών, την κόρη του Πέρση, φίλη της μοναξιάς, που αγάλλεται με τα ελάφια, νυχτερινή, θεά των σκύλων, ακατάβλητη βασίλισσα, που αναγγέλλεται με τον θόρυβο των άγριων ζώων, άζωστη, που έχει όψη απροσμάχητη, ταυροπόλο, κλειδούχο άνασσα όλου του κόσμου, ηγεμονική, νύμφη, κουροτρόφο, που συχνάζει στα βουνά . Ικετεύω την κόρη να παρευρεθεί στις όσιες τελετές ευμενής απέναντι στον βουκόλο για να χαίρεται πάντοτε στην καρδιά του. [2] Εἰνοδίαν Ἑκάτην κλήιζω͵ τριοδῖτιν͵ ἐραννήν͵ οὐρανίαν χθονίαν τε καὶ εἰναλίαν͵ κροκόπεπλον͵ τυμβιδίαν͵ ψυχαῖς νεκύων μέτα βακχεύουσαν͵ Περσείαν͵ φιλέρημον͵ ἀγαλλομένην ἐλάφοισι͵ νυκτερίαν͵ σκυλακῖτιν͵ ἀμαιμάκετον βασίλειαν͵ θηρόβρομον͵ ἄζωστον͵ ἀπρόσμαχον εἶδος ἔχουσα...

11 ΕΙΔΗ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΥΣΗΣ

Lycope rdum pe r l a tum Λυκόπερδο το μαργαριτοφόρο (κοινά: φούσκες, αλεπουπορδές) Μανιτάρι σχεδόν σφαιρικό ή αχλαδόμορφο, που κάνει τnv εμφάνισή τoυ, συνήθως σε πυκνές ομάδες, στα δάση και τα λιβάδια μετά τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές. Αρχικά, η επιφάνειά τou είναι λευκή και διακοσμείται με προεξοχές σαν μικρά μαργαριτάρια, από όπου και τo όνομά του. Με την ωρίμανση η επιδερμίδα τoυ γίνεται λεία και τo χρώμα του κίτρινο καφετί. Η λευκή σάρκα τoυ μετατρέπεται σε μια πυκνή καφετιά μάζα μικροσκοπικών σπορίων, που ελευθερώνονται σαν σύννεφο σκόνης από μια μικρή οπή, μόλις οι πρώτες σταγόνες βροχής πέσουν πάνω στο μανιτάρι. Είναι εδώδιμα και σχετικά εύγευστα, αλλά μόνον όταν είναι νεαρά και n σάρκα τoυς λευκή. Boletus e du lis Βωλίτης ο εδώδιμος (κοινά: βασιλομανίταρα, βασιλικούλες) Οι βωλίτες είναι μανιτάρια τoυ δάσους που έχουν πόρους αντί για ελάσματα στ η ν κάτω επιφάνεια τoυ πίλου τους. Είναι συνήθως σαρκώδη και μεγάλα μανιτάρια με όμορφα χρώματα και πολλά είδη...

Το μυστήριο της πινακίδας του Δισπηλιού

Η πινακίδα του Δισπηλιού ήρθε στο φως κατά την επανάληψη των ανασκαφών από τον καθηγητή Χουρμουζιάδη στον ομώνυμο λιμναίο οικισμό το 1992 μετά από διακοπή 60 χρόνων. Η πινακίδα είναι ξύλινη και χρονολογείται στα 5260 π.Χ. Λόγω του υλικού της έχει υποστεί φθορά από την παραμονή της επί χιλιετίες στη λάσπη, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορούμε να διακρίνουμε πάνω της μια σειρά από χαράγματα. Η πινακίδα του Δισπηλιού Η ανακάλυψη της πινακίδας και η παλαιότητά της έθεσαν αμέσως επί τάπητος το ερώτημα αν τα χαράγματα είναι τυχαίες γραμμές ή αποτελούν αρχαίο δείγμα γραφής, παλιότερο από αυτό των Αιγυπτίων και των Σουμερίων. Σε περίπτωση που απαντήσουμε καταφατικά στο ερώτημα, προκύπτουν άλλα: υπάρχουν παρόμοια ευρήματα; Τι τύπος γραφής εκπροσωπείται στην πινακίδα; Ποια είναι η γλώσσα που κρύβεται πίσω από τα σημάδια; Για να απαντήσουμε, θα πρέπει να δούμε το θέμα σε ευρύτερο πλαίσιο: το εύρημα στο Δισπηλιό δεν είναι μεμονωμένο, ούτε μοναδικό στην Ευρώπη. Παρόμοιου τύπο...

Έρεβος και ζόφος: ετυμολογική προσέγγιση

Η λέξη ἔρεβος δηλώνει το σκότος του Κάτω Κόσμου και προέρχεται από ρίζα * hregw -, που δήλωνε γενικά το σκοτάδι, με την προσθήκη της κατάληξης των δευτερόκλιτων ουσιαστικών -ος > * hregwos . Το αρχικό λαρυγγικό τράπηκε σε ε- πιθανότατα από επίδραση του -ε- που ακολουθεί, ενώ το χειλοϋπερωικό - gw - τράπηκε σε -β- μπροστά από στρογγυλό οπίσθιο φωνήεν (πβ. πόλος < qwolos , αλλά τέλος < qwelos ). [1] Συνοπτικά: hregwos > ἔρε gw ος > ἔρεβος. Η πρώτη φωνητική εξέλιξη ήταν προ-μυκηναϊκή, ενώ η τελευταία εξέλιξη ήταν μετα-μυκηναϊκή. [2] Από παραλλαγή της ίδιας ρίζας, αλλά με διαφορετική φωνητική εξέλιξη προέρχεται η λέξη ὄρφνη , που δηλώνει το σκοτάδι και τη νύχτα (από * horgwhna > orgwhna > orphna > ὄρφνα/ὄρφνη). [3]

Η ετυμολογία της λέξης αριστερός (και το όνομα της Αριάδνης)

Η λέξη ἀριστερός συνδέεται από τους γλωσσολόγους με τη λέξη ἄριστος . Το πρόσφυμα -τερος διατηρεί εδώ την πρωταρχική του αντιθετική σημασία (= αυτός που είναι στα αριστερά σε αντίθεση με αυτόν που είναι στα δεξιά -πβ. δεξιτερός = δεξιός, ὀρέστερος = ο ορεινός σε αντίθεση με τον πεδινό). Η λέξη επομένως σχηματίστηκε προτού το πρόσφυμα αποκτήσει την κυρίως συγκριτική σημασία που έχει στα «ομαλά» συγκριτικά (όπως π.χ. σεμνός, σεμνότερος ). Η αρχική σημασία του αριστερός, συνεπώς, ήταν «άριστος». Η τοπική σημασία προήλθε από την μαντική τέχνη ως ευφημισμός : οι οιωνοί που έρχονταν από τα αριστερά θεωρούνταν δυσοίωνοι και η λέξη αριστερός χρησιμοποιήθηκε με ευφημιστικό τρόπο (= «αυτός που έρχεται από την καλή μεριά». Πβ. και την εξίσου ευφημιστική χρήση του επιθέτου εὐώνυμος , «αυτός που έχει καλό όνομα», = αριστερός). Με τη σειρά της η λέξη ἄριστος περιέχει το υπερθετικό πρόσφυμα -ιστος και αποτελεί υπερθετικό βαθμό του συγκριτικού ἀρείων (καλύτερος). Στην ίδια ομάδα λέξ...

Πέλλα: τι σήμαινε το όνομα της πρωτεύουσας των Μακεδόνων;

(Για την ετυμολογία του ονόματος της Έδεσσας βλ. http://heterophoton.blogspot.gr/2015/04/blog-post_49.html ) Το όνομα της πρωτεύουσας των Μακεδόνων, της Πέλλας, φαίνεται ότι συγγενεύει με το ουσιαστικό πέλλα , το οποίο παραδίδει ο λεξικογράφος Ησύχιος και το ερμηνεύει ως «λίθος». Με τη σειρά του το ουσιαστικό πέλλα μοιάζει να προέρχεται από την ίδια ρίζα με τη λέξη φελλεύς που σημαίνει «ανώμαλο, βραχώδες έδαφος». Υπήρχε ορεινή περιοχή Φελλεύς στην Αττική, από όπου παραγόταν το τοπικό Φελλείτης. Επίσης η φελλία, φελλίς γῆ, φελλίον, φελλεών , όλα με τη σημασία του βραχώδους τόπου. Θηλυκό Φελλεῖς , περιοχή στην Αττική. Ο Ηρωδιανός επισημαίνει ότι το όνομα Φελλεύς δεν δηλώνει μόνο το όρος της Αττικής, αλλά κάθε βραχώδες ύψωμα που είναι κατάλληλο για ελαιοφυτία. Ο Παυσανίας αναφέρει έναν ποταμό Φελλία στην Λακωνία (= «ο πετρώδης ποταμός»). Ως όνομα πόλης το Πέλλα θα μπορούσε να δηλώνει την οχυρή τοποθεσία σε βραχώδες μέρος ή λόφο, γεγονός που θα εξηγούσε τα παρόμοια ονόματα ...

2ος ορφικός ύμνος της Προθυραίας

(Edgar Ende, Die kosmische Strickerin ) Της Προθυραίας , θυμίαμα στύρακα. [1] Άκουσέ με, πολυσέβαστη θεά, πολυώνυμη θεότητα, βοηθέ στις ωδίνες, γλυκιά μορφή των γάμων, μοναδική σωτηρία των θηλυκών, που αγαπάς τα παιδιά, μειλίχια, που φέρνεις γοργά τον τοκετό, πλάι στις νεαρές θνητές παρούσα, Προθυραία. Κλειδούχε, καλοδεχούμενη, φιλότροφη, προσηνής σε όλους, που κατέχεις όλων τα σπίτια και χαίρεσαι με τις ευωχίες, που λύνεις τη ζώνη, αφανής, φανερώνεσαι σε όλους με τα έργα σου, συμπάσχεις στις ωδίνες και χαίρεσαι με τους καλούς τοκετούς, Ειλείθυια, που απελευθερώνεις από τους πόνους στη δεινή ανάγκη. Γιατί μόνη εσένα καλούν οι λεχώνες ως ανάπαυση για την ψυχή τους. Γιατί στη δική σου δικαιοδοσία είναι τα βάσανα που λυτρώνουν από τον πόνο των τοκετών. Αρτέμη Ειλείθυια και σεμνή Προθυραία. Άκου, μακάρια, και δίνε απογόνους όντας βοηθός και σώζε, όπως από τη φύση σου είσαι πάντοτε ό...

Ο πετεινός και η κότα στην αρχαία Ελλάδα

Gallus Gallinaceus . Ἀλέκτωρ = ο πετεινός (ποιητική λέξη στην αττική διάλεκτο, αλλά η συνήθης λέξη εκτός Αττικής και στη μεταγενέστερη Ελληνική). Η λέξη ἀλεκτρυών χρησιμοποιείται τόσο για τον κόκορα όσο και για την κότα (αν και η λέξη ὄρνις συχνά την αντικαθιστά για την κότα, μερικές φορές μαζί με προσδιοριστικά επίθετα όπως «οικιακή» ή «θηλυκή»). Ἀλεκτορίς = κότα (για πρώτη φορά στον Αριστοτέλη) και ἀλεκτοριδεύς = κοτόπουλο.

Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Μόνος - Edgar Allan Poe, Alone

Μόνος [1] Από τα πρώτα μου χρόνια δεν ήμουνα όπως ήταν οι άλλοι, δεν έβλεπα με το βλέμμα που βλέπουν οι άλλοι. Τα πάθη μου ν’ αντλήσω από νάμα κοινό δεν μπορούσα, από την ίδια πηγή δεν έλαβα τον πόνο μου, και την καρδιά μου δεν κατάφερνα στη χαρά να ξυπνήσω από τους ίδιους ήχους. Κι ό,τι αγάπησα, το αγάπησα μονάχος μου. Έτσι, στα παιδικά μου τα χρόνια, στην αυγή μιας ζωής πολυκύμαντης , ξεπήδησε απ’ όλα του καλού και του κακού τα βάθη, μυστήριο που ακόμη με κρατά δεμένο: από τον χείμαρρο ή την πηγή, από τον κόκκινο βουνογκρεμό, από τον ήλιο που γύρω μου γλιστρά στο φθινοπωρινό χρυσό του χρώμα, από την αστραπή στον ουρανό που με προσπέρασε πετώντας δίπλα μου, από την καταιγίδα, τη βροντή, κι από το σύννεφο που πήρε τη μορφή- κι ενώ ο υπόλοιπος ο ουρανός ήταν γαλάζιος- του δαίμονα στο βλέμμα μου. Alone From childhood's hour I have not been As others were; I have not seen As others saw; I could no...

Από το Blogger