Ένα επίκαιρο μήνυμα από τον αρχαίο κόσμο για την δουλεία

Σ’ αυτό το εξαίρετο απόσπασμα του Φιλήμονα έχουμε, μέσω της φωνής ενός δούλου, ένα δυνατό κήρυγμα εναντίον της υπόθεσης ότι κάποιοι είναι εκ φύσεως προορισμένοι να γίνουν δούλοι. Οι περιστάσεις της ζωής (τύχη) και η πλεονεξία ορισμένων ανθρώπων σε βάρος των συνανθρώπων τους μετατρέπει κάποιους άτυχους ανθρώπους σε δούλους. Ένα θαυμάσιο μήνυμα κρύβεται εδώ, επίκαιρο όσο ποτέ στις μέρες μας που ολόκληροι λαοί επιχειρείται να φανούν κατώτεροι και να μετατραπούν με οικονομικά ή άλλα μέσα σε δούλους:

κἂν δοῦλος ᾖ τις͵ σάρκα τὴν αὐτὴν ἔχει·

φύσει γὰρ οὐδεὶς δοῦλος ἐγενήθη ποτέ

ἀπὸ τοῦ πάλαι πλάσαντος ἀνθρώπων γένος.

ἴσην δὲ πάντων διάθεσιν τοῦ σώματος

ἐποίησεν οὗτος ὡς ἐλευθέρου γένους.

ἐλευθέρους ἐποίησε πάντας τῇ φύσει͵

δοῦλον δὲ μετεποίησεν ἡ πλεονεξία.

ἡ δ΄ αὖ τύχη τὸ σῶμα κατεδουλώσατο.

Ακόμη κι αν κανένας είναι δούλος, την ίδια σάρκα έχει.

Από τη φύση κανείς ποτέ του δούλος δεν γεννήθηκε

από Αυτόν που έπλασε παλιά τ’ ανθρώπινο το γένος.

Του σώματος την διάπλαση ισότιμη την έφτιαξε

εκείνος για όλους, καθώς ταιριάζει σε γένος που ’ναι ελεύθερο.

Εκ φύσεως μας έφτιαξε όλους μας ελεύθερους

μα η αχορτασιά δημιούργησε τον δούλο.

Η τύχη πάλι το σώμα υποδούλωσε.