Ευφορίων, Απολλόδωρος
Το ποίημα
αφορούσε ίσως την ιστορία του Απολλόδωρου του Κυζικηνού, τον οποίο μνημονεύει ο
Πλάτων στον Ίωνα (541C):
ΣΩΚ.: Ίων,
άριστε, δεν γνωρίζεις τον Απολλόδωρο τον Κυζικηνό;
ΙΩΝ : Ποιος είναι αυτός;
ΣΩΚ.: Εκείνος που οι Αθηναίοι πολλές
φορές τον εξέλεξαν
στρατηγό, αν και ήταν ξένος.
Πάντως σε μέρος του ποιήματος θα γινόταν λόγος για τη μυθολογική ιστορία
της Κυζίκου και του ομώνυμου ιδρυτή της, εφόσον τα αποσπάσματα που σώζονται
αναφέρονται στον τελευταίο.
α.
(Παρθένιος 28, Περί Κλείτης:) Την
ιστορία της Κλείτης αφηγείται ο Ευφορίων στον Απολλόδωρό του, κατόπιν ο
Απολλώνιος στο πρώτο βιβλίο των Αργοναυτικών. Διαφορετικά ιστορείται για τον
Κύζικο, το γιο του Αινέα. [1]
Γιατί άλλοι λένε ότι νυμφεύτηκε τη Λάρισα, την κόρη του Πιάσου, με την οποία κοιμήθηκε ο πατέρας της πριν το
γάμο της, και ότι σκοτώθηκε στη μάχη, ενώ άλλοι λένε ότι έχοντας μόλις
παντρευτεί την Κλείτη, συγκρούστηκε σε μάχη με τους Αργοναύτες του Ιάσονα,
δίχως να το γνωρίζει, και σκοτώθηκε βυθίζοντας τους όλους σε πολύ οδυνηρό πόθο,
ιδιαίτερα την Κλείτη. Γιατί όταν τον είδε ριγμένο καταγής, έχυσε πολλά δάκρυα
και θρήνησε πολύ. Τη νύχτα, λοιπόν, διέφυγε από την προσοχή των υπηρετριών της
και κρεμάστηκε από ένα δέντρο.
(Σχόλ. Απολλ. Ρόδ., Αργον. 1.1063:) Ο Απολλώνιος αφηγείται ότι ο Κύζικος ήταν
νεόνυμφος και άτεκνος, ενώ ο Ευφορίων στον Απολλόδωρο ότι ήταν μελλόνυμφος και
ότι η σύζυγός του δεν ήταν η Κλείτη, η κόρη του Μέροπος, αλλά η Λάρισα του
Πιάσου. Αυτή η Λάρισα δεν έπαθε τίποτε, αλλά την απήγαγε ο πατέρας της.
β.
Το απόσπασμα
(από σχόλιο στον Λυκόφρονα 513, με την ένδειξη «Ευφορίων στον Απολλόδωρο») φαίνεται να αφορά το γάμο
του Κύζικου. Τα πουλιά, τις κραυγές και το πέταγμα των οποίων θεωρούσαν θεϊκά
σημάδια οι αρχαίοι Έλληνες, πέταξαν δυσοίωνα στο παλάτι του Κύζικου, όταν
επρόκειτο να παντρευτεί. Πράγματι, ο Ευφορίων παρουσίασε τον Κύζικο να πεθαίνει
πριν το γάμο του (βλ. το αμέσως προηγούμενο απόσπασμα).
Ο
πανούργος ορχίλος [2]
στο < ξακουστό > παλάτι του
Κύζικου πέταξε,
και
η κρεξ [3]
με φθόνο τον δικό της κακό γάμο τραγούδησε. [4]
[1] Ο Αινέας ήταν γιος του Απόλλωνα
και της Στίλβης, καταγόταν από τη Θεσσαλία, μετοίκησε όμως στην περιοχή του
Ελλήσποντου. Ο Αινέας παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά των Θρακών Ευσώρου, την
Αινήτη, και απέκτησε μαζί την τον Κύζικο.
[2] Μικρό πουλί με χρυσό λοφίο, το
οποίο πρέπει ίσως να ταυτιστεί με τον τροχίλο, το πουλί που αφαιρεί τις βδέλλες
από τα δόντια του κροκόδειλου. Αποκαλείται πανούργος, διότι προήλθε από τη
μεταμόρφωση σε πτηνό του μάντη Άλκανδρου (Αντων. Λιβερ. 14).
[3] Η κρεξ ήταν πουλί με οξύ και
οδοντωτό ράμφος και μικρά πόδια. Διέθετε χαρακτηριστική φωνή. Άλλωστε το όνομά
της είναι ηχοποίητο από το ρήμα κρέκω,
το οποίο δηλώνει το θόρυβο μιας χορδής όταν κρούεται. Τόσο ο ορχίλος, όσο και η
κρεξ ήταν πουλιά δυσοίωνα για τους μελλόνυμφους.
[4] Πρέπει να εννοήσουμε πίσω από
την αναφορά στον κακό γάμο της κρεκός κάποια τραγική ιστορία μεταμόρφωσης μιας
κοπέλας σε πουλί, το οποίο έρχεται τώρα να τραγουδήσει δυσοίωνα και για το γάμο
του Κύζικου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου