Πώς ο Αίαντας ο Τελαμώνιος έγινε σχεδόν άτρωτος

Στο έκτο ποίημά του για τους αγώνες στον Ισθμό ο Πίνδαρος αφηγείται με ποιο τρόπο ο Ηρακλής, έχοντας έρθει στην Αίγινα για να καλέσει τον Τελαμώνα στην εκστρατεία του ενάντια στην Τροία, βρίσκει τον τελευταίο σ' ένα συμπόσιο. Καθώς ο Ηρακλής φορά ακόμα τη λεοντή του, ο Τελαμώνας του ζητά να κάνει μία σπονδή στον Δία. Ο Ηρακλής δέχεται και προσεύχεται στον Δία να αποκτήσει ο Τελαμώνας έναν γιο τόσο άτρωτο, όσο και η λεοντή που φορά. Η προσευχή ακολουθείται από έναν καλό οιωνό, την εμφάνιση του αετού του Δία. Ο Ηρακλής ανακοινώνει σαν ένα είδος προφήτη ότι ο Τελαμώνας θα αποκτήσει ένα γιο, του οποίου το όνομα, βασισμένο στον ρόλο του αετού (αἰετός), θα είναι Αίας. Το αντίστοιχο σχόλιο στο χωρίο μάς πληροφορεί ότι ο Πίνδαρος μιμείται εδώ μια ιστορία από τις λεγόμενες Μεγάλες Ηοίες, ένα ποίημα που αποδιδόταν στον Ησίοδο.

Μία κάπως διαφορετική ιστορία μας παραδίδει ο σχολιαστής στην Ιλιάδα του Ομήρου Ψ 821.  Εκεί  ο Αίαντας  έχει ήδη γεννηθεί  και ο Ηρακλής, κάνοντας την προσευχή του, τυλίγει το παιδί με τη λεοντή του, γεγονός που κάνει τον Αίαντα  άτρωτο εκτός από το λαιμό ή τη μασχάλη, όπου δεν ακουμπούσε η λεοντή. Σ’ αυτή την περίπτωση ο αετός του Δία δεν μνημονεύεται. Η ιστορία αυτή, η οποία αποτελεί τη βάση για το γεγονός ότι ο Αίαντας είναι εν μέρει άτρωτος στο έργο του Αισχύλου Θράσσαι, μπορεί να αναπτυσσόταν εκτενώς από τον Αισχύλο (βλ. απ. 83 Radt), ενώ ήταν γνωστή σε πολλούς μεταγενέστερους συγγραφείς.

Το συμπόσιο στο οποίο αναφέρεται η ιστορία που αφηγούνται ο Πίνδαρος και ο Ησίοδος πρέπει να ήταν το γαμήλιο συμπόσιο του Τελαμώνα. Είναι πολύ πιθανόν ότι  ο Ηρακλής εμφανιζόταν απρόσκλητος, όπως συμβαίνει σε ένα άλλο έργο που αποδίδεται στον Ησίοδο και έχει πρωταγωνιστή τον Ηρακλή, στους Γάμους του Κήυκος. Και στις δύο περιπτώσεις η επίσκεψη ακολουθείται από μια στρατιωτική εκστρατεία, ενάντια στους Δρύοπες στο ποίημα για τον Κήυκα, ενάντια στην Τροία στην περίπτωση των Μεγάλων Ηοιών. Στην περίπτωση του Πινδάρου υπάρχει η υποψία ότι όλο το επεισόδιο το σχετικό με τον Τελαμώνα και τον Ηρακλή και τη μεταξύ τους αγαστή σχέση μπορεί να είχε και πολιτικές διαστάσεις. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο 5.79-81 και 89  στο τέλος του 6ου αιώνα οι Θήβες, σε πόλεμο τότε με την Αθήνα, παρακινήθηκαν από το δελφικό μαντείο να αναζητήσουν συμμαχία με τους Αιγινήτες, οι οποίοι έστειλαν πρώτα τους Αιακίδες (=αγάλματα των Αιακιδών) και μετά οπλισμένους άνδρες. Ο Αιακός από την Αίγινα ήταν ο πατέρας του Τελαμώνα και παππούς του Αίαντα, ενώ ο Ηρακλής λεγόταν ότι είχε γεννηθεί στη Θήβα.