Πώς δημιουργήθηκε το γεράκι

[ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ ΛΙΒΕΡΑΛΗΣ, ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 3:]

Ἱέραξ ἐγένετο ἐν τῇ Μαριανδυνῶν γῇ δίκαιος ἀνὴρ καὶ ἐπιφανής. οὗτος ἱερὰ Δήμητρος ἱδρύσατο καὶ πλείστους αὐτῆς καρποὺς ἔλαβεν. ἐπεὶ δὲ Τεῦκροι κατὰ χρόνον τὸν ἱκνούμενον οὐκ ἀπεδίδοσαν ἱερὰ Ποσειδῶνι͵ ἀλλὰ ὑπ΄ ὀλιγωρίας ἐξέλειπον͵ χαλεπήνας Ποσειδῶν τοὺς μὲν ἐκείνης καρποὺς ἔφθειρε͵ κῆτος δ΄ ἐξαίσιον ἐκ τῆς θαλάσσης ἐφώρμησεν αὐτοῖς. οὐ δυνάμενοι δὲ πρὸς τὸ κῆτος καὶ τὸν λιμὸν ἀντέχειν ἀπέστελλον οἱ Τεῦκροι πρὸς τὸν Ἱέρακα καὶ ἐδέοντο πρὸς τὸν λιμὸν ἐπαμῦναι κἀκεῖνος ἔπεμπε καὶ πυρὸν καὶ ἄλλην τροφήν. Ποσειδῶν δὲ μηνίσας͵ ἐπεὶ κατέλυεν αὐτοῦ τὰς τιμάς͵ ἐποίησεν ὄρνιθα͵ ὃς ὀνομάζεται ἔτι νῦν ἱέραξ͵ καὶ τὸ ἦθος ἤλλαξεν ἀφανίσας· μέγιστα γὰρ ὑπ΄ ἀνθρώπων φιληθέντα πλεῖστον αὐτὸν ἐποίησεν ὑπὸ τῶν ὀρνέων μισηθῆναι καὶ πολλοὺς ἀνθρώπους ἀποθανεῖν κωλύσαντα πλείστους ἐποίησεν [αὐτὸν] ὀρνίθων ἀποκτεῖναι.

"Στη χώρα των Μαριανδυνών ζούσε ο Ιεράξ, ένας άνθρωπος δίκαιος και επιφανής. Αυτός ίδρυσε ιερά στη Δήμητρα και έλαβε άφθονους τους καρπούς της. Αλλά όταν οι Τεύκροι παρέλειψαν από αμέλεια να κάνουν θυσίες στον Ποσειδώνα στην κατάλληλη εποχή, ο θεός θύμωσε και κατέστρεψε τους καρπούς της θεάς. Και έστειλε εναντίον τους ένα τεράστιο κήτος από τη θάλασσα. Μην μπορώντας να αντέξουν το κήτος και την πείνα, οι Τεύκροι έστειλαν μήνυμα στον Ιέρακα, παρακαλώντας τον να τους σώσει από την πείνα. Εκείνος τους έστειλε σιτάρι και άλλα τρόφιμα. Ο Ποσειδώνας, εξαγριωμένος με τον Ιέρακα για την κατάλυση των προνομίων του, τον μετέτρεψε σε ένα πουλί που μέχρι σήμερα ονομάζεται Ιέραξ. Κάνοντάς τον να εξαφανιστεί, άλλαξε και τον χαρακτήρα του. Αυτόν που είχε αγαπηθεί πάρα πολύ από τους ανθρώπους τον έκανε τον πιο μισητό στα πουλιά. Αυτόν που είχε σώσει πολλούς ανθρώπους από το θάνατο τον μετέτρεψε σε σφαγέα πολλών πουλιών".

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Η ιστορία αυτή φαίνεται να σώζεται αποκλειστικά από τον Αντώνη Λιβεράλη. Ο ήρωας είναι ένας προφανώς δίκαιος άνθρωπος που έχει καλή σχέση με μια συγκεκριμένη θεότητα, τη Δήμητρα. Αναπόφευκτα η καταστροφή έρχεται από έναν άλλο θεό που αισθάνεται προσβεβλημένος. Ο Ιέραξ, ο οποίος είχε αγαπηθεί από τους ανθρώπους, μάλλον άδικα μεταμορφώνεται σε ένα πουλί που είναι μισητό από τα άλλα πτηνά.

Οι Μαριανδυνοί ήταν λαός της Βιθυνίας στη βόρεια Μικρά Ασία, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Λεγόταν ότι ήταν θρακικής προέλευσης, ότι προέρχονταν από την ευρωπαϊκή πλευρά, ενώ μερικές φορές ονομάζονταν Καύκωνες. Η κύρια πόλη τους ήταν η Ηράκλεια, μια ελληνική αποικία. Στην ελληνική κωμωδία οι δούλοι από το λαό των Μαριανδυνών παρουσιάζονται ως όχι ιδιαίτερα έξυπνοι.

Η τρωική βασιλική οικογένεια καταγόταν από τον Τεύκρο και οι Τρώες συχνά αναφέρονται ως Τεύκροι. Γεωγραφικά οι Τρώες ήταν σε κάποια απόσταση από τους Μαριανδυνούς.