Ανωνύμου Χαλκιδέως: Παιάνας στον Τίτο Φλαμινίνο




Πρόκειται για απόσπασμα παιάνα που παραδίδεται από τον Πλούταρχο και αφορά τον περίφημο Ρωμαίο στρατηγό και πολιτικό Τίτο Φλαμινίνο (227-174 π.Χ.), γνωστό για το φιλελληνισμό και τη διπλωματική του δεινότητα. Το 197 π.Χ. στη θέση Κυνός Κεφαλαί νίκησε το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο τον Ε΄ και το επόμενο έτος, στα Ίσθμια εκείνης της χρονιάς, διακήρυξε από την Κόρινθο την ελευθερία όλων των Ελλήνων. Γι' αυτό του το διάγγελμα έγινε δεκτός ως σωτήρας σε πολλές ελληνικές πόλεις και σε ορισμένες, όπως στη Χαλκίδα, λατρεύτηκε ως θεός. Από το 194 π.Χ. υπερασπίστηκε την αυτονομία των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας από το φιλόδοξο Σελευκίδη Αντίοχο Γ΄ (223-187 π.Χ.), τον οποίο υποχρέωσε σε βαριά ήττα το 191 π.Χ. στις Θερμοπύλες.

Πλούταρχος, Τίτ. Φλαμ. 16.4 κ.εξ.:    
Ο Τίτος όμως παρακολουθώντας τον Μάνιο, που πορεύθηκε αμέσως ενάντια στους Χαλκιδείς οργισμένος, προσπαθούσε να τον μαλακώσει ικετεύοντάς τον εκ μέρους τους, και τελικά κατάφερε να τον πείσει και να τον καταπραΰνει, παρακαλώντας κι αυτόν και τους άλλους Ρωμαίους αξιωματούχους. Αφού με τέτοιο τρόπο διασώθηκαν οι Χαλκιδείς, τα πιο ωραία και μεγάλα αναθήματα στην πόλη τους τα αφιέρωσαν στον Τίτο. Τις επιγραφές τους μπορεί ακόμη και σήμερα να τις δει κανείς και έχουν ως εξής: «Ο δήμος αφιερώνει τούτο το γυμνάσιο στον Ηρακλή και τον Τίτο». Αλλού πάλι: «Ο δήμος αφιερώνει στον Τίτο και τον Απόλλωνα το Δελφίνιο».[1] Και στις μέρες μας ακόμη αναδεικνύεται ιερέας του Τίτου με χειροτονία. Όταν του κάνουν θυσία, κι αφού γίνουν οι σπονδές, ψάλλουν έντεχνο παιάνα, του οποίου τα υπόλοιπα λόγια παραλείποντας, λόγω του μάκρους τους, αναφέρουμε μόνο όσα λένε καθώς τελειώνουν την ωδή:

Την πίστη μας στους Ρωμαίους τιμάμε,
όρκο δίνουμε να την φυλάμε μεγαλόπρεπη.
Ψάλτε κοπέλες
τον μέγα Δία και την Ρώμη,
τον Τίτο και συνάμα των Ρωμαίων
την πίστη. Ιή ιέ Παιάν,
Τίτε σωτήρα.





[1] Ιερό του Απόλλωνος Δελφινίου. Ο Απόλλων Δελφίνιος θεωρούνταν προστάτης των ναυτικών και εορταζόταν σε πολλές πόλεις και ακρωτήρια της Ελλάδας.

Σχόλια