Ύμνος στη Φύση και τον Ήλιο


Αυτός ο ύμνος με τη μεγάλη ποιητική δύναμη βρέθηκε σε κώδικα της βιβλιοθήκης του Βατικανού και εκδόθηκε από το Σπ. Λάμπρο. Στο χειρόγραφο ο ύμνος παραδίδεται με το όνομα του Πυθαγόρα, αλλά ο Wilamowitz θέλησε να τον αποδώσει στο Μεσομήδη, ποιητή της εποχής του αυτοκράτορα Αδριανού (117- 138 μ.Χ.). Εντούτοις, το ποίημα φαίνεται να ανήκει στον 3ο ή 4ο αιώνα μ.Χ. Ο ύμνος στη Φύση εμφανίζει επιδράσεις των Γνωστικών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τη συνήθεια να αποδίδουν τις ιδέες τους σε διάσημους φιλοσόφους.

Ἀρχὰ καὶ πάντων γέννα͵
πρεσβίστα Κόσμου μᾶτερ͵
καὶ Νὺξ καὶ Φῶς καὶ Σιγὰ
φρουρεῖς πάντας μύθους͵
ἠδ΄ ἀγγέλλεις τοὺς Ζηνὸς
παῖδας κυδίστῃ Ρείῃ͵
δέχῃ γὰρ πάντας μύθους
μειλικτοὺς ἀνδρῶν ἔργοις͵
καί μοι πρῶτον μὲν ψυχὰ
ὀρθὰν βαίνοι πρὸς γραμμὰν
ἀψευδοῦς γλώσσης ῥύμῃ.
Γυίων δ΄ ἀσκηθεῖς αὖθις
γόμφοι τ΄ εἶεν καὶ ταρσοὶ
ζωᾶς ἐς μέτρον τᾶσδε.
Σὺ δ΄ λαμπραῖς ἀκτῖσιν
γαῖαν πᾶσαν πυρσεύων
Αἰὼν ἀσβέστων φλογμῶν͵
ταῖς σαῖς δέρκευ με γλήναις
χεύων ὁλκὰν εὐαγῆ
τῷ σῷ͵ Παιάν͵ βακχευτᾷ͵
εἰς σὲ ζωὰν γὰρ τείνω
γυίων ἐνναίων ῥευστοῖς·
οἴκτειρον τόσσον͵ Τιτάν͵
ἀνθρώπου δειλοῦ δεσμόν.

            Αρχή και πάντων γέννα,
            αρχαιότατη του Κόσμου μητέρα,
            και Νύχτα και Φως και Σιγή, [i]
            που όλους τους μύστες φρουρείς
            και του Δία τα παιδιά αναγγέλλεις
            στην πανένδοξη Ρέα,
            όλα τα μειλίχια των ανθρώπων τα λόγια 
            για τα έργα σου δέχεσαι.
            Σ' εμένα πρώτα απ’ όλα η ψυχή μου
            μακάρι στον ίσιο να βαδίζει το δρόμο,
            στη ρύμη της γλώσσας που από ψέμα δεν ξέρει.  
            Μετά, των μελών μου οι ταρσοί
και οι σύνδεσμοι άβλαβοι ας είναι
            κατά το μέτρο αυτής της ζωής.  
            Κι εσύ, Αιώνα, [ii]
που όλη τη Γη σαν πυρσός τη φωτίζεις
μ' ακτίνες λαμπρές απ’ τη φλόγα σου που ποτέ της δε σβήνει,
με τα μάτια σου κοίτα με
χύνοντας δύναμη αγνή
στον βακχευτή σου, Παιάνα. [iii]
Γιατί σ' εσένα τη ζωή μου τη στρέφω
για όσο καιρό κατοικώ στα υγρά των μελών μου. [iv]
Λυπήσου, Τιτάνα,[v]
            τα τόσα δεσμά του ταλαίπωρου ανθρώπου.


[i] Ο θεϊκός χαρακτήρας της Σιγής έχει Γνωστική προέλευση και χαρακτηρίζει κυρίως τον αιγυπτιακό κλάδο του Γνωστικισμού.
[ii] Εδώ ο Ήλιος. Ο όρος Αιών χρησιμοποιείται πολύ από τους Γνωστικούς, για να δηλώσει θεότητες κατώτερες από τον Πατέρα.
[iii] Εδώ ο Ήλιος. Πβ. Ορφ. ύμνοι 8, 12, Τιμόθ. απ. 24 Page.
[iv] Η φράση θέλει να δηλώσει την ρευστή φθορά του σώματος.
[v] Ο Ήλιος ήταν από τη γενιά των Τιτάνων, γιος του Τιτάνα Υπερίωνα και της Θείας.