Από το τίποτα δε γεννιέται τίποτα (η αρχή της διατήρησης της ύλης και της ενέργειας στους Ατομικούς)


(DK 68 A57) Πλούταρχος, Προς Κωλώτην 1110F: «Τι λέει, λοιπόν, ο Δημόκριτος; ...ότι τα πάντα είναι οι αποκαλούμενες απ’ αυτόν «άτμητες μορφές» και τίποτα άλλο. Γιατί από το μη ον δεν μπορεί να υπάρξει γέννηση. Αλλά και από τα όντα δε θα μπορούσε να προκύψει γέννηση, αφού τα άτομα δεν είναι δυνατόν να πάθουν κάτι ή να μεταβληθούν, εξαιτίας της στερεότητάς τους. Άρα, ούτε χρώμα μπορεί να προκύψει από άχρωμα πράγματα, ούτε φύση ή ψυχή από πράγματα που δε διαθέτουν ιδιότητες και ψυχή».
           

Σούδα, λήμμα Δημόκριτος: «Γιατί ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης ισχυρίζεται ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει από το μη ον, ούτε να καταλήξει εξαιτίας της φθοράς στο μη ον».
           
Αλέξανδρος Αφρ., Εις τα Μετά τα Φυσικά 1009a6, σελ. 303, 33: «Ο Δημόκριτος... ισχυρίζεται... ότι η γέννηση των αισθητών προκύπτει με έκκριση από μια προϋπάρχουσα ουσία».

            [Πλούταρχος], Στρωμ. απ. 179, 73 κ.εξ. Sandbach: «Ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης... λέει... ότι το παν... είναι αμετάβλητο».

            (DK 68 A82) Σιμπλίκιος, Εις το Περί ουρανού 280a23, σελ. 310, 5: Η διάλυση και η φθορά ενός κόσμου... δεν καταλήγει στην ύλη του, η οποία είχε τη δύναμη να γίνει κόσμος, αλλά σε άλλο κόσμο: αφού οι κόσμοι είναι άπειροι και αλληλοδιάδοχοι, δεν υπάρχει ανάγκη επιστροφής στον ίδιο κόσμο. Την ίδια άποψη είχαν και οι οπαδοί του Λεύκιππου και του Δημόκριτου... Οι κόσμοι του Δημόκριτου, οι οποίοι μεταβάλλονται σε άλλους κόσμους αποτελούμενους από τα ίδια άτομα, γίνονται ίδιοι στο είδος, αν και όχι στον αριθμό[1]».




[1] Η έννοια αυτής της φράσης είναι η εξής: οι καινούργιοι κόσμοι που συγκροτούνται απ’ τους παλιούς ανήκουν στον ίδιο τύπο μ’ εκείνους, στο ίδιο είδος. Ούτε ένας, όμως, απ’ αυτούς τους κόσμους δεν είναι ταυτόσημος με κάποιον από τους παλιούς, επειδή τα άτομα που αποτελούν έναν παλιό κόσμο διαλύονται για να φτιάξουν έναν καινούργιο. Ο καινούργιος κόσμος, ακόμη και αν τύχει να είναι απολύτως όμοιος με κάποιον από τους παλιούς, εντούτοις αποτελεί έναν εντελώς διαφορετικό και ξεχωριστό κόσμο από εκείνον. Η κατηγορία του είδους είναι πλατύτερη από την κατηγορία του αριθμού στην ορολογία του Σιμπλίκιου. Όσα έχουν τον ίδιο αριθμό ανήκουν στο ίδιο είδος, όσα όμως ανήκουν στο ίδιο είδος δεν έχουν και τον ίδιο αριθμό. Πράγματα που είναι ταυτόσημα στον αριθμό μπορεί να παρουσιάζονται με διαφορετικά ονόματα, αλλά είναι το ίδιο πράγμα. Πράγματα που είναι ταυτόσημα  τῷ εἴδει ανήκουν στο ίδιο είδος ή τύπο, αν και δεν ταυτίζονται μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα ένας άνθρωπος και ένας άλλος άνθρωπος. H διάκριση ανάμεσα στην τυπική (ειδική) ταυτότητα και την αριθμητική ταυτότητα ανήκει στον Αριστοτέλη.

Σχόλια