Πύθιος Απόλλων: ο Απόλλων της φθοράς. Μια αρχαία ετυμολογία του επιθέτου Πύθιος

Το απόσπασμα αυτό του Κυνικού Μεγαλοπολίτη Κερκίδα έχει ως θέμα του τη φθορά, η οποία προκύπτει ως συνέπεια της μαλθακότητας του βίου και της διαβρωτικής δύναμης της μουσικής που κάνει τους ανθρώπους άχρηστους και άρρωστους. Τα πυρά του Κερκίδα συγκεντρώνουν παραδόξως ο Απόλλων και η μουσική: ο Απόλλων κατά τον Κερκίδα ονομάστηκε Πύθιος, όχι επειδή θανάτωσε το φίδι Πύθων, το οποίο φύλαγε το μαντείο των Δελφών πριν γίνει κύριος του τόπου ο Απόλλων. Αντίθετα, ο Κερκίδας συσχετίζει ετυμολογικά το Πύθιος με το αρχαίο ρήμα πύθω, το οποίο σημαίνει «σαπίζω, κάνω κάτι να σαπίσει, να φθαρεί». Έτσι ο θεός παρουσιάζεται να διαθέτει ένα όνομα ενδεικτικό φθοράς. Ο Κυνικός ποιητής αντιμετωπίζει, επομένως, τον Απόλλωνα με καχυποψία, επειδή των θεωρεί προστάτη των απολαύσεων.

            Σωστά ο Πύθιος Απόλλων

            ονομάστηκε έτσι: δειλίας φθορά

            και φρίκη που κάνει να κροταλίζουν τα δόντια

            μοιράζει ο Απόλλων

            στον καθένα με την ώρα του.

            Όλα των  θνητών τα είδη τρέχουν και κινούνται

τις συμφορές ζητώντας ν' αποφύγουν,

μεγαλωμένα στη σκιά, 

και o κονταρομάχος όχλος των ανθρώπων 

που έχουν παραλύσει από την ηδονή.

            Με πονηριά πολλή,

            έδωσε...

...στους αρτοφάγους τους ανθρώπους

το πάχος που καταστρέφει τα παιδιά του,

σφυγμό με άσθμα,

φωνή (τρεμουλιαστή).

            Χορδές και στ' αυτιά ήχοι οξείς

ευκίνητης χορδής,

καλοπαιγμένη η λύρα (διαφθείρει τους ανθρώπους)....